1. TanımPlanya makinesinde bir yüz ve bir cumba açılmış parçaların kalınlık ve genişliklerini istenilen ölçülerde çıkarmaya yarayan ağaç işleri makinelerine kalınlık makinesi denir. Kalınlık makinesi iş parçasının üstünden talaş alarak işlem yapan bir makinedir. Planya makinesinden en büyük farkı da bu özelliğidir.
1.1. Makinenin Çalışma SistemiÇalışma prensibi olarak planya makinesi ile aynıdır. Sadece kalınlık makinesinde talaş çıkarma işlemi alttan değil üstten gerçekleşir. Yüzeylerden küçük talaşlar koparıp rendeleme yaparak yüzeylerin düzeltilmesini sağlar. Ancak makinenin yapısı ve işlevleri yönünden çok daha farklı bir yapıya sahiptir. Bu özelliklerinden biri diğer ağaç işleri makinelerinden farklı olarak kesici bıçaklarının dışarıda değil özel koruyucu kapağın altında olması ve ağaç işleri makineleri arasında en korumalı makine olmasıdır. Bir diğer özelliği de sürücülü olması ve sürücülerinin makine ye takılan eklentiler değil makinenin kendi parçaları olmasıdır. Dolayısı ile sayısal özelliklerde verilen sevk hızının makine tarafından otomatik olarak gerçekleştirilmesidir. Makine gövdesinde biri bıçakları, diğeri sürücüleri harekete geçiren iki motoru olan bir ağaç işleri makinesidir. Önemli özelliklerinden birisi de kesme işlemini yapan bıçakların tablanın altında değil üstünde olmasıdır.
1.2. Makinenin Bölümleri
1.3. Makinenin Sayısal Özellikleri1. Tabla genişliği: 30–160 cm (Kalınlık makinesine isminin veren ölçü)
2. Mil Çapı: 80–224 mm
3. İşleyebileceği parça kalınlığı: 100–300 mm.
4. Kesme hızı: 25–50 m/san.
5. Sevk hızı: 3–30 m/dak.
6. Dönme hızı: 3600–6000 dev/dak.
7. Motor gücü: 3–25 BG
Yukarıdaki değerler göz önüne alındığında en küçük kalınlık makinesinin 30'luk, en büyük kalınlık makinesinin ise 160'lık olduğunu görürüz. Mil çapından kasıt bıçakların olduğu kesici milin çapıdır. Kesme kalınlığının ise kalınlık makinesinin büyüklüğüne göre 10-30 cm olduğunu görürüz. Sevk hızı sürücülerle belirlendiği için çalışan kişinin parçanın sevk hızını belirlemesi gerekmez.
1.4. Bıçakların Yapısı ve Özellikleri, Takılıp Sökülmesi, ve Bilenmesi Kalınlık makinesinin mil ve bıçak yapısı planya makinesi ile aynıdır. Bu sebeple bıçakların sökülüp takılması ve bilenmesi planya makinesinin bıçaklarının sökülüp takılması ve bilenmesi ile aynıdır. Bilenmek üzere kalınlık makinesinin bıçaklarının sökülmesi için öncelikle kalınlık makinesinin tablası gerektiği kadar aşağıya indirilerek kapağın yeterince açılmasına imkân sağlanır. Kapak dikkatlice kaldırılıp arkaya yaslanarak mil sabitlenir ve planya makinesinde olduğu gibi bıçağı sıkan cıvatalar sıkma yönünde kademeli olarak çevrilip bıçaklar sökülür. Yeni bıçaklar takılırken de planya makinesinde yapılan sıkma işlemi aynen uygulanır.
1.5. Makinede Çalışma GüvenliğiMakinede çalışmaya başlarken makine tam devrini kazanmadan makinede çalışılmaması gerekir.
İş parçaları makineye verilirken dikkatli verilmeli ve el parça ile tabla arasında tutulmamalı, el kapak altına kadar parça ile birlikte sürülmemeli ve parça makinenin sürücülerine bırakılmalı
Makinenin arkasında (Tabla arkasında) durulmamalıdır.
Makineye 30 cm.den kısa parçalar verilmemeli ve kalınlığı 1 cm.nin altında çıkacak parçalar yardımcı parça ile makineye verilmelidir.
Parçanın çalışma esnasında kırılıp içerde kalması durumunda makine durdurulmadan tabla aşağıya indirilmemeli ve el makinenin içine sokulmamalıdır.
İşlenen parçalarda talaş kalınlığı gereğinden fazla verilmemelidir.
Çam türü reçineli ağaçların reçineleri ve ince tozlar zamanla dişli merdanenin dişlerinin arasını doldurması sebebi ile dişli merdanenin dişlerinin arası zaman zaman temizlenmeli ve reçineli parçalarda gerekirse tabla yüzeyine mazot sürülerek parçanın hareketi kolaylaştırılmalıdır.
Makineden çıkan parçaların bir birini sıkıştırmaması için makinenin karşısında çıkan parçaları alacak bir yardımcı ile çalışılmalı, makineye farklı kalınlıklarda birden fazla parça verilmemelidir.
Makineye birden fazla parça verilmesi durumunda parça kalınlıklarının dengeli olmasına dikkat edilmelidir.
1.6. Makinenin BakımıGÜNLÜK BAKIM
3. Günlük çalışma sonunda makinenin koruma kapağı kaldırılarak talaş biriken yerlerindeki talaşlar temizlenir ve makineye hava tutulur.
4. Makinenin alt tablası aşağıya indirilir.
HAFTALIK BAKIM
4. Makine tablası mazotla silinir.
5. Tablaların hareket noktaları, bıçak ve sevk milleri ile kapak hareket noktaları yağlanır.
YILLIK GENEL BAKIM
1. Makine gövdesinin yere bağlantısı
2. Motor, şalter, kablo, bağlantıları
3. Kayış ve mil bağlantıları
4. Siper, siper yatağı hareket ve sıkma düzenleri kontrol ederek gerekli gerdirme, sıkıştırma, onarma, değiştirme, ayarlama ve yağlama işlemleri yapılır. Makinenin üzeri örtülür.
