CEVİZ (Junglas regia)
Anayurdunun İran olduğu sanılan adi cevizin boyu çoğu zaman 30 metreye yaklaşır. Yanlara uzanan dalları ve geniş tepesi ile ceviz ağacının görkemli bir görünüşü vardır. Gençken ince, açık boz ve düzgün olan gövde kabuğu yaşlandıkça kalınlaşır ve üzeri derin çatlaklarla dolar. 20 yaşına kadar tek tük ve ara sıra meyve veren ceviz bu yaştan sonra üretken olmaya başlar; toprak ve iklim koşulları uygun olursa 100 yaşına kadar meyve verebilir. Ceviz ağaçları oldukça ılık iklimleri, besin modellerince zengin toprakları sever, güçlü kökleri çevreye uzanır ve toprağın derinliklerine kadar iner. Türkiye’de kış mevsiminin sert geçmediği her yörede yetiştirilebilir. Ülkemizin hemen hemen her tarafında özellikle tarım arazilerinin üzerinde rastlanır, fakat odun bakımından en makbul olan Kuzey Anadolu’da yetişir. Meyvesi bakımından zengin olan cevizlerde Kastamonu ve Zonguldak’ta yetişmektedir. 3 milyon civarında ceviz ağacı bulunduğu tespit edilmiştir.
CEVİZ AĞACININ TEKNOLOJİK ÖZELLİKLERİ
Ceviz ağacı düzgün lifli ve aletlerle kolayca işlenebilir. Fazla çalışmayan, sert, ağır, mukavemet özellikleri, şok mukavemeti yüksektir. Özellikle toprağa yakın kısımlarda yaşlandıkça urlar teşekkül eder ve yıllık halkalar muntazam şekillerde gelişir. Ceviz ağacının öz odunu açık, sarımsı gri ile kırmızımsı kahverengi bazen siyaha yakın koyu kahve renklerinde olabilmekte ve bu renkler içerisinde koyu siyahımsı şeritler düzensiz bir şekilde dağılarak gayrı muntazam görünüşler meydana getirmektedir. Diri odun ise oldukça geniş olup külrengimsi beyaz renktedir. Yaşlı ceviz gövdeleri bilhassa kaplamacılıkta büyük değere sahiptir. Köke yakın kısımlarında urlar bulunmakta ve bunların üzerinde de meme gibi çıkıntılara rastlanmaktadır. Odunu gayet güzel cila kabul etmektedir.
CEVİZ AĞACININ KULLANILDIĞI YERLER
Çok iyi cila tuttuğu için kolay kolay bozulmaz ve zararlı böceklere karşı dayanıklıdır. Bu nedenle mobilya yapımında ve ince oymacılık işlerinde aranan bir ağaçtır. Ceviz ağacının meyvesi yemiş olarak kullanılmaktadır. Meyvesinin yeşil kabuğu dokumacılıkta boya malzemesi olarak kullanılır. Yaprakları, meyvesinin yeşil diş kabuğu, dal, kök kabukları bol tanen içerdiğinden kabız yapıcı, iştah açıcı, kanama kesici bir etkisi vardır. Ayrıca kuru ceviz yaprakları kan şekerini düşürdüğü için şeker hastalığına iyi geldiği bilinmektedir.
Ceviz ağacının ahşap sanayide kullanım alanları arasında, kaplama yapımı (özellikle öz odun kısmı), masif mobilya yapımı, tüfek kundakları, çerçeve yapımı, uçak pervanesinin yapımında, tornacılıkta, oymacılıkta yer alır.
Ceviz ağacı eski çağlardan beri din, mitoloji ve boş inançlarda önemli bir yer tutmuştur. Bu ağacı Eski Yunanlılar Artemis’e,, eski Romalı’larda Süpitere adamıştır. Türkiye’nin bazı bölgelerinde hala incir ağacı gibi ceviz ağacının da “tekin” olmadığına ve bu ağacın altında uyumanın uğursuzluk getirdiğine inanılır. İtalya’nın kırsal yörelerinde ceviz ağacı “cadıların ağacı” olarak bilinir ve altında uyunmaz.