4. AYAKKABI VE SARACİYE TEKNOLOJİSİ

4. AYAKKABI VE SARACİYE TEKNOLOJİSİ
A. ALANIN MEVCUT DURUMU VE GELECEĞİ

Türkiye’de ayakkabı ve saraciye sanayi, iç ve dış ticaret hacmi ile pek çok kişiye istihdam yaratmaktadır. Sektör, bugün mevcut kapasitesi ile ülkemiz ihtiyacını tamamıyla karşılayabilecek ve ihracat yapabilecek düzeydedir.

Ayakkabıcılıkta;
   Terlikler,
   Botlar (sanayi, güvenlik ve askerî),
   Çocuk ayakkabıları,
   Kadın ayakkabıları,
   Erkek ayakkabıları,
   Spor ayakkabıları
   Ayakkabı yan sanayi ürünleri üretilir.

Saraciyede;
   Seyahat çantaları, spor çantaları ve bavullar (kasalı-kasasız),
   Kasalı-kasasız okul evrak çantaları,
   Kadın çantaları, el portföyleri,
   Para çantaları, cüzdanlar, portmoneler,
   Askılı, askısız erkek el çantaları,
   Kasalı- kasasız müzik alet kutuları, mücevher ve kıymetli cihaz kutuları (bilgisayar vb.),
   Bel kemeri, saat kayışları,
   Koşum ve eğer takımları, tasmalar,
   Avcılık ve spor malzemeleri,
   Büro malzemeleri, sümen takımları, dosyalıklar, kalemlikler, bloknotlar, ajandalar vs.
   Hediyelik eşya, süs eşyaları, anahtarlıklar ve diğer benzeri eşyalar üretilir.

Ayakkabı ve saraciye teknolojisi deri, tekstil, metal, plastik gibi birçok alanla ilişkilidir.

Ayakkabı ve saraciye üreten işletmeler üretim teknolojileri açısından iki grupta tanımlanmaktadır.

   Tamamen makineleşmiş işletmeler
   Yarı makineleşmiş işletmeler

Yakın tarihe kadar ayakkabı ve saraciye üretimi, babadan kalma bir el sanatı olarak varlığını sürdürmüştür. 1950’li yıllardan itibaren küçük sanayi görünümü kazanmaya başlamıştır. 1970’li yıllarda sanayileşme çabalarına karşın sanayileşme süreci gerçek anlamda tamamlanamamıştır. 1980’li yıllarda, ayakkabı ve saraciye alanında oldukça ciddi sayılabilecek makine parkı yatırımları yapılmıştır. Bu dönemde alanın yaklaşık % 15’i sanayileşme sürecini tamamlamıştır.

Türkiye’de günümüzde ayakkabı sektörünün toplam yatırımlar içindeki payı %2 düzeyindedir. Genel olarak üretim girdilerinin % 30’u ithal, % 70’i ise yerlidir. Alan % 90 iç piyasaya, % 10 ihracata yönelik çalışmaktadır. (İspanya, Portekiz gibi Avrupalı üreticilerle rekabet edebilecek büyük bir kapasiteye sahip olan sektörün ihracatı, mevcut üretim potansiyeline göre oldukça yetersizdir.)

Ayakkabıcılık alanı İstanbul, İzmir, Konya, Adana, Gaziantep, Bursa, Ankara olmak üzere 7 ilde yoğunlaşmıştır.

Saraciye alanı, İstanbul, Ankara, İzmir, Konya, Adana, Gaziantep, Bursa gibi illerde yoğunlaşmıştır.

B. ALANIN ALTINDA YER ALAN MESLEKLER

   Ayakkabı Modelistliği
   Ayakkabı Üretimi
   Saraciye Modelistliği
   Saraciye Üretimi

AYAKKABI MODELİSTİ

Tanımı

Ayakkabı modelisti, kendi başına ve belirli bir süre içerisinde kalıbı bantlama, elde ve bilgisayarda kalıp üzerine modeli çizme, farklı model ve tekniklerde ıstampalarını çıkarma, kontrollerini yapma ve hataları düzeltebilme bilgi ve becerisine sahip nitelikli kişidir.

Görevleri

   Model araştırmak,
   Model geliştirmek,
   Temel ayakkabı tasarımı yapmak,
   Malzeme belirlemek,
   Istampa çıkarmak,
   Bilgisayarda 2 ve 3 boyutlu ıstampa oluşturmak,
   Numune hazırlamak,
   Kalite kontrolünü yapmaktır.

AYAKKABI ÜRETİM ELEMANI

Tanımı

Ayakkabı üretim elemanı, kendi başına ve belirli bir süre içerisinde elde monte, saya kesimi ve dikimi, monta, finisaj, kalite kontrolü yapma ve hataları düzeltebilme bilgi ve becerisine sahip nitelikli kişidir.

Görevleri

   Elde, makinede ve bilgisayar programı kullanarak kesim yapmak,
   Dikiş yapmak,
   Montaj yapmak,
   Finisaj yapmak,
   Kalite kontrolü ve paketleme yapmak,
   Ayakkabı testlerini yapmaktır.

SARACİYE MODELİSTİ

Tanımı

Saraciye modelisti, kendi başına ve belirli bir süre içerisinde, model tasarımı yapma, elde ve bilgisayarda kalıp üzerine modeli çizme, farklı model ve tekniklerde kalıp çıkarma, kontrollerini yapma ve hataları düzeltebilme, aynı zamanda saraciye numune üretimi yapma bilgi ve becerisine sahip nitelikli kişidir.

Görevleri

   Model araştırmak,
   Model geliştirmek,
   Malzeme araştırması yapmak,
   Kalıp üzerine modeli çizmek,
   Malzemeleri belirlemek,
   Model kalıbı hazırlamak,
   Numune ürün yapmak,
   Gerekli hataları düzeltmek,
   Kalite kontrolünü yapmaktır.

SARACİYE ÜRETİMİ ELEMANI

Tanımı

Saraciye üretim elemanı, belirli bir süre içinde kendi başına saraciye ürünlerini kesme, dikme, besleme-serleştirme, astarlama, modele uygun süsleme, montaj, kalite kontrol yapma ve hataları düzeltebilme bilgi ve becerisine sahip nitelikli kişidir.

Görevleri;
   Kesim yapmak,
   Besleme ve sertleştirme yapmak,
   Süsleme yapmak,
   Astarlama yapmak,
   Birleştirme yapmak,
   Montaj yapmak,
   Kalite kontrolünü yapmaktır.

C. MESLEK ELEMANLARINDA ARANAN ÖZELLİKLER

Ayakkabı ve saraciye teknolojisi alanında çalışmak isteyenlerin görme ve işitme duyu organları işlevlerini tam olarak yerine getirme, el ve parmaklarını ustalıkla kullanma, titiz olma, bedenen ve ruhen sağlıklı olma, göz ve ellerini eş güdümlü kullanma yeteneğine sahip ve mesleki eğitim almış kimseler olmaları gerekir.

D. ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI

Ayakkabı ve saraciye teknolojisi alanında çalışanlar, çalışmalarını kapalı mekânlarda (işletmelerde) yürütürler. Bu alanda çalışanlar görevlerini yaparken bireysel çalışabilecekleri gibi ekip halinde de çalışabilirler. Ayakkabıcılık ve saraciye, makinelerle çalışmayı gerektirmektedir.

Çalışma ortamında yapıştırıcı ve katı sentetik mamuller kullanıldığından, çalışanların gerekli önlemleri almaları gerekmektedir.

E. İŞ BULMA İMKÂNLARI

Ayakkabı ve saraciye teknolojisi alanında çalışmak isteyenler, özel sektördeki ayakkabı ve saraciye üretim işletmelerinde çalışabilirler.

Ayakkabı ve saraciye teknolojisi alanından mezun olan bir kişi İstanbul, İzmir, Konya, Adana, Gaziantep, Bursa gibi sektörün yoğun olduğu illerde iş bulabileceği gibi kendi atölyesini de kurabilir.

F. EĞİTİM VE KARİYER İMKÂNLARI

Meslek lisesi öğrenimlerini başarı ile tamamlayan öğrenciler, meslek yüksekokullarının;
   Deri İşleme Teknolojisi,
   Dericilik,
   Deri Teknolojisi bölümlerine sınavsız geçiş yapabilirler.

Ön lisans programlarını başarı ile bitirenler açılan dikey geçiş sınavında başarılı oldukları takdirde deri mühendisliği lisans programına devam edebilirler.

Mesleki eğitim merkezleri, çıraklık eğitimi uygulama kapsamına alınan illerde ve meslek dallarında aday çırak, çırak, kalfa ve ustalara eğitim vermek ve çeşitli meslek kursları açmak suretiyle sanayinin ihtiyaç duyduğu nitelikli ara insan gücünü yetiştirmek amacıyla açılan eğitim kurumlarıdır.

Halk eğitimi merkezleri, yaşam boyu öğrenme perspektifi içerisinde her zaman ve her yerde uygulanabilecek yaygın eğitim programları ile her yaş ve düzeyde bireylere eğitim sunmaktadır.

Mesleki eğitim merkezlerinde, ayakkabı ve saraciye teknolojisi alanında eğitim verilmektedir. Modüler programlarla meslek liseleri arasında paralellik sağlandığından yatay ve dikey geçişler olabilecektir.

Megep modülleri

Ayakkabı ve Saraciye Teknolojisi alanı olan meslek liselerini görmek için TIKLAYINIZ

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.

*
*